Նանա Արամյանը վիզուալացնում է մարդու ենթագիտակցությունը

Նա կին է, ում կրոնն արվեստն է, աստվածաշունչը` Ֆրեյդի, Յունգի, Դալիի մեմուարները: Նանա Արամյանի արվեստանոցում մաքուր գույնի էմոցիոնալ ազդեցությունն ես զգում, մանուշակագույն կիրքն ու սյուրռեալիստական կարմիր թելը, որ անցնում է հոր` Վաղարշակ Արամյանի սյուռեալիստական գործերից մեկի եւ իր նկարների միջով: Նկարիչ, գրաֆիկ դիզայների կտավներում կերպարների երկխոսության միջոցով վիզուալացված են մարդկային ենթագիտակցության խորքերը: Նա, որ երիտասարդ տարիներին հակադրվում էր ամեն ինչին, ով հրաժարվեց գեղանկարից ու նորից վերադարձավ դրան, Bravo.am-ի հետ մարդկային նկարչության մասին է  զրուցել:

- Արվեստի, բարձրարժեքի հետ քո ճակատագրական հանդիպման մասին պատմիր:):
- Մանկության հուշ ունեմ: Հորս հետ Լեոնարդո դա Վինչիի դիմանկարների ալբոմն էի նայում. հին հրատարակություն էր: Շատ վառ տպավորություն թողեց նրա վերջին` “Հովհաննես Մկրտիչ” նկարը` մթությունից նայող, ժպտացող մի ֆիգուր: Այդ ժպիտից խենթանում էի: Լեոնարդոն իր արվեստով եւ գաղափարախոսությամբ մանկուց հետս է, ինչպես երաժշտության մեջ Բախը: Կարող եմ ասել` կուռքս է. պաշտամունքի առարկա է միշտ հանդիսացել ինձ համար: Բոսխի շնորհիվ էլ ծնվեց սերս դեպի սյուրռեալիստական աշխարհայացքը: Փոքր ժամանակ տպավորվել էի առանց իմանալու` ինչ նկարիչներ են, հետո փնտրում էի այդ նկարները, երբ մի քիչ մեծացա, կողմնորոշվեցի ու գտա:):

26

- Հայրդ` Վաղարշակ Արամյանը, սյուրռեալիզմի ջատագովներից էր: Նա ինչպիսի՞ ազդեցություն ուներ քեզ վրա որպես ստեղծագործող:

- Կապվածությունս սյուրռեալիզմի հետ այնքան խորն է, այնքան եմ երկրպագում այդ ուղղությանը… Երեւի թե հենց հայրիկիս շնորհիվ է, որ նկարիչ եմ դարձել, չափազանց պարտական եմ նրան գիտելիքներիս եւ աշխարհայացքիս ձեւավորման հարցում: Հայրս իր առաջին սյուրռեալիստական աշխատանքը 70-ականներին է ստեղծել, մինչ այդ լրիվ այլ ոճում էր նկարում: Այն ժամանակ նրա արածը բավական ավանգարդ էր համարվում, նույնիսկ պախարակող արձագանքներ էին լինում, բայց միեւնույն ժամանակ, օրինակ, Քոչարի կողմից է շատ գնահատվել ու մեկնաբանվել:  

- Արվեստագետների զավակները ծնողի ստվերում չմնալու համար փորձում են այլ ոլորտում իրենց դրսեւորել, կամ եթե նույն մասնագիտությունն են ընտրում, այլ ոճում են հանդես գալիս: Հայր ու դուստր երբեւէ չե՞ք հակադրվել իրար:

-Ճիշտն ասած` ես նման խնդիր չեմ ունեցել, որովհետեւ արվեստում գնահատում եմ անկեղծությունը: Բազմաթիվ փորձարկումներ եմ կատարել, անընդհատ նույն ոճում չեմ ստեղծագործել, բայց այսօրվա իմ ոճը, իրոք, արտահայտում է հայացքներս կյանքի հանդեպ, այն, ինչ ցանկանում եմ, զգում եմ: Ուսանող տարիներին փոփ-արտն ու ամերիկյան արվեստն էր ինձ ձգում, ամեն ինչին շատ ծայրահեղ հակադրվելը: Նույնիսկ ավանդական մեդիայից էի շեղվել` կտավն ու յուղաներկը փոխարինելով ինստալիացիաներով, վիդեո-արտով: Տարված ուսումնասիրում էի կոնցեպտուալ արվեստը:

-Քեզ եւ ամուսնուդ` նկարիչ Նարեկ Ավետիսյանին, առաջնային կապող օղակը եւս արվեստն է եղե՞լ:):

-Եթե շատ հեռվից գանք, ընտանիքներով ճանաչել ենք իրար, քանի որ բոլոր նկարիչները միմյանց ճանաչում են: Նարեկի մայրն ու հայրս էլ հասակակիցներ են եղել. զուգահեռ կուրսերում են սովորել: Նույնիսկ շատ փոքր տարիքում ենք հանդիպել` էլի ցուցահանդեսների ժամանակ:):

26

 - Քանի՞ տարվա ամուսիններ եք, եւ արդյո՞ք երկար ժամանակ միմյանց ճանաչելու այդ ամբողջ ընթացքում կանխազգացել ես ձեր սպասվող կապը:

- 14, չէ, 15 :): Այնքան վաղուց էր, ասես, միասին ենք մեծացել: Չգիտեմ, բայց կարծում եմ` այո. ինչ-որ չափով նախազգացում կար: Երեւի թե ավելի ռեալ մեր ծանոթությունը կայացավ Թերլեմեզյանում սովորելու տարիներին: Դասախոս, ավանգարդ դաշտի տեսաբաններից Նազարեթ Կարոյանը խորհուրդ տվեց մեր ուսումնարանում սովորող տղաների բացած մոնոխրոմ արվեստի ցուցահանդեսն այցելել: Քանի որ Նարեկենք էլ մի քանի տարի մեծ էին մեզնից, հետաքրքրեց, ու կուրսեցիներով գնացինք: Այդ ցուցահանդեսին ծանոթացանք, կամաց-կամաց սիրահարվեցինք: Նարեկի գործերը հետաքրքիր էին թվում, մանավանդ նա հինգ տարի մեծ էր ինձնից, բավական կրեատիվ փորձ ուներ: Դա էլ դեր խաղաց:

- Երկու արվեստագետի հարսանյաց արարողությունը, կարծում եմ, բավական “ավանգարդ” իրադարձություն է եղել:):

- Շատ “խայտառակ” մի երեւույթ:): Եկեղեցի ենք գնացել ճղած ջինսերով` արժանանալով բարեկամության բացասական կարծիքին:

 - Այդ քայլով հակադրվել ես սպիտակ զգեստով խորան մտնելու աղջիկների երազանքներին:

- (Ժպտում է:) Հակադրվելու ոգին բավական ուժեղ էր: Համատեղ եկանք այդ գաղափարին: Տեր Հայրը ուշադրություն չդարձրեց մեր հանդերձներին. իրեն զգուշացրել էին, որ նկարիչներ ենք: Քող էլ չէի դրել, պարզապես ջինսերի հետ քիչ թե շատ տոնական բլուզ էի հագել: Հիշում եմ խորանի առջեւ գլխներիս դրված թագերը:

- Որդիներիդ ձեր անվանի նկարիչ հայրերի անուններով եք կոչել: Ի սկզբանե այդպե՞ս էր որոշված:

- Չէինք կողմնորոշվում` առաջնեկին ինչ անուն դնել, հազար ու մի անուն էինք մտածել: Երբ երեխան ծնվեց, երեւի Նարեկի պայծառատեսությունն այդ պահին արթնացավ, ու Մինաս անվանեց:

- Ինչպիսի՞ն էր արձագանքդ:

-Մտածում էի, իրոք, պարտավորեցնող է լինելու: Երեւի թե անվան աուրան էլ է փոխանցվում: Մեր երկրորդ որդուն արդեն ինքս որոշեցի հորս անվամբ կոչել. հետ չմնացի:) (կատակում է):

- Մինաս Ավետիսյանը` 14, եղբայրը` Վաղարշակը 12 տարեկան են, ինչպե՞ս են ընկալում ու ընդունում իրենց անունները:

- Երեւի ինչ-որ չափով պարտավորեցնող է: Շատ դեպքերում նեղվում, կաշկանդվում են, որովհետեւ դպրոցում մատնանշում են` պապիկների անուններն են կրում, պարտավոր են այսպիսին, այնպիսին լինել: Թինեյջերական հասակում են, երբեմն նույնիսկ ըմբոստանում են այդ ամենի նկատմամբ: Բայց երեւի թե շարունակական բան կա մեր սերնդի մեջ. որդիներս էլ են նկարում:

 - Նկարելու առաջին փորձերը դու ե՞րբ ես արել:):

- Ճիշտն ասած` նույնիսկ չեմ հիշում, որովհետեւ միշտ նկարել եմ, շատ փոքրուց: Ինձ թվում է` ավելի շատ երեխայական աշխարհն էի նկարում` վառ, պայծառ գույներով:

- Քո սիրելի մանուշակագույնը այդ ժամանակվանի՞ց  է էներգիա տալիս նկարներիդ:

- Այո: Միշտ եմ “խփնվել” այդ գույնի համար:): Այն ինձ համար տարերք է: Մանուշակագույն առարկաներ են ինձ շրջապատում, դրանից սկսում եմ շատ մեծ, հոգեւոր հրճվանք ապրել:

26

- Ուսանողական տարիներին ի՞նչն էր հետաքրքրություններիդ առանցքում:

- Երիտասարդ նկարիչներով “Ակտ” խումբն էինք ստեղծել: Բավական երկար տարիներ կոնցեպտուալիզմի հովերով էի: Մեր գաղափարախոսությունը բացարձակ մաքուր, որեւէ ավելորդ նյութապաշտությունից զտված արվեստն էր: Ամենը բավական ֆուտուրիստական ուղղվածություն ուներ` գումարած կոնցեպտուալիզմը: Այն դրսեւորվում էր հետաքրքիր նախագծերում: Բայց ի տարբերություն ընկերներիս` չէի կարողանում լրիվ հրաժարվել անցյալի մշակութային շերտերից, որին իմ ստեղծագործելու ողջ ընթացքում շատ մոտեցել  կամ ծայրահեղ հեռացել եմ, ու փորձում էի վերջինից ծայրահեղ տպավորություն քաղել: Նարեկի հետ զգայարանների վրա հիմնված նախագիծ ենք իրականացրել` ցուցադրելով կրակ, բամբակներ… Երիտասարդական մի ցուցահանդեսում էլ բուրմունքի ակցիա եմ անցկացրել:

- Համարձակ, ազատ արարքներն ու անվերջ հակադրումը ի՞նչ արձագանքների էին արժանանում:

- Երիտասարդական ցուցահանդեսում առաջին մասնակցությանս ժամանակ ինստալիացիա էի ներկայացրել: Ծանր տարիներին, երբ մարդիկ ամեն ինչ վառում էին, անգամ դռները, ես որոշեցի մեր շենքի մուտքի դուռը հանել եւ ներկայացնել որպես արվեստի գործ` այդ ձեւով այն պահպանելով: Ինձ համար դռները մուտք էին դեպի արվեստանոցս, արվեստի աշխարհ: Ապակիներ էի կոտրում ցուցահանդեսի ընթացքում. բողոքի գաղափարն էր արտահայտում…  19 տարեկան էի այդ ժամանակ, շատ ավանգարդ, գոհ էի ինձնից, հիմա հիշելով էլ չեմ դժգոհում:): Հաջորդ օրը մեզ ամբիոն կանչեցին, լավ “տեղը դրեցին”:): Իհարկե, դա ավելի էր ոգեւորում:

26

- Փաստորեն, այլ մասնագիտություն ընտրելու մասին երբեւէ չես մտածել:

- Չէ, նկարիչ կամ արվեստաբան էի ցանկանում դառնալ, ուրիշ ոչինչ: Չգիտեմ` ինչքանով է լավ, բայց այլ բան, իրոք, չեմ պատկերացրել: Երբեւէ մասնագիտությունիցս չեմ հոգնում, նույնիսկ մեկ-մեկ ափսոսում եմ այն ժամանակները, երբ հրաժարվել էի դասական նկարչության յուղաներկային մոտեցումներից: Մոգական ուժ եմ զգում հենց իր հինգ հարյուր տարվա պատմությամբ դասական մեդիայի մեջ: Երբ նոր էի ինստիտուտն ավարտել, նույնիսկ ժխտում էի այդ արտահայտչամիջոցը, ավելի ուրիշ բաների մեջ էի ինձ փնտրում` նույն վիդեո-արտի:

- Ի՞նչը շրջադարձային հանդիսացավ, որ վերադարձաք հին մեդիային:

- Օրգանական կապվածություն կար, որը անպայման պետք է արտահայտվեր հենց նկարչության միջոցով, այլ ոչ թե նույն համակարգչային գրաֆիկայով, որով հիմա էլ եմ զբաղվում: Կենդանի նյութի հետ շփման պահանջը շատ-շատ մեծ է, դրա համար, կարելի է ասել, վերջին տարիներին մեծ մասամբ հենց գեղանկարչությամբ եմ արտահայտում փնտրումներս: Իմ արվեստում ինչ-որ չափով շրջադարձային կարելի է համարել մի պահ հրաժարումը գեղանկարից ու նորից վերադառնալը դրան: Չնայած`այդքան էական շեշտ չեմ դնում նյութի վրա: Կարեւորը, առաջնայինը ասելիքն ու գաղափարն է, արտահայտչաձեւը, իհարկե, երկրորդական է: Բայց հենց ներկի մեջ եմ մոգական շատ մեծ ջերմություն զգում:

- Ամեն դեպքում ի՞նչն առիթ հանդիսացավ վրձինը կրկին ձեռքդ առնելուն:

- Հայրս 2006 թվականին մահացավ, դրա հետ կարելի է կապել, թե չէ, չգիտեմ, բայց հենց այդ ժամանակվանից սկսեցի շատ ակտիվորեն զբաղվել գեղանկարչությամբ:

26

-Գեղանկարչության մեջ համակարգչային նյութն ես ներմուծել: Ինչո՞վ է պայմանավորված նման մոտեցումը:

-Գործի բերումով` համակարգչային գրաֆիկայով ծրագրերի ինտերֆեյսներ էի նկարում: Դրանում ինձ դուր չէր գալիս ամեն էլեմենտի ծայրահեղ ֆունկցիոնալությունը, բայց  միեւնույն ժամանակ շատ էի հավանում գաղափարախոսությունն ու ընդհանրապես թվային աշխարհի նոր էսթետիկան: Մտածում էի` ինչպիսին կլինեն այդ ֆորմաները ձեռքով նկարած վիճակում: Գեղանկարներում կիբորգների, պլատաների եւ մարդկային կերպարների սինթեզ էր տեղի ունենում:

- Մարդուն պատկերել ես “համակարգչային” անատոմիական մանրամասնություններով: Ի՞նչ գաղափարախոսություն է ընկած ստեղծագործությանդ հիմքում:

- Ոչ ֆունկցիոնալ ինտերֆեյսներ ստեղծելու մեծ ցանկություն ունեցա, երբ նույն պլատաները իրական չեն լինի: Համակարգչի “ներքինը” ինձ վրա դիջիթլ անատոմիայի տպավորություն էր թողնում, ես էլ, համոզմունքով, որ նոր դարի նկարիչ, արվեստագետ եմ, ինչպես ռենեսանսի ժամանակ էին նկարում մարդու անատոմիան, նկարում էի համակարգչի անատոմիան: Կարծում էի` արածս սյուրռեալիզմի շարունակությունն է:

- Ինչպիսի՞ արձագանքի արժանացավ այդ շարքդ: Գուցե ոմանք հակաէսթետիկ են համարել ստեղծածդ:

- Գիտեք, շատ նեղ շրջանակներ էին, որ հասկանում էին: Նախ ասեմ` շատ-շատ ծրագրավորող ընկերներ ունեմ, որոնց համար բավական հետաքրքիր էր արածս, խրախուսում էին: Բայց նաեւ նույն մասնագիտության տեր այլ մարդիկ, գործերս նայելով, նյարդայնանում էին` ինչ եմ արել, պլատաները սխալ եմ նկարել, մեխանիզմը չի գործի: Ինձ դա դուր էր գալիս ոչ ֆունկցիոնալ ինտերֆեյսներ ստեղծել, նույնիսկ դրանք անվանել եմ “արտինտերֆեյսներ”: 2004 թվականին ՆՓԱԿ-ում իմ առաջին ավելի լուրջ ու մասշտաբային անհատական ցուցահանդեսի ժամանակ հենց այդ պլատաներով շարքն եմ  ներկայացրել:

-Քո կտավներում մարդկային կերպարները հիմնականում իգական սեռի են: Ինչո՞վ է դա պայմանավորված:

- Երեւի շատ խորքային իմաստ է կրում, որովհետեւ ամեն դեպքում ուզենք, թե չուզենք նկարչությունը, ընդհանրապես արվեստը ինքնակենսագրական բնույթ է կրում: Դրա համար կանացի կերպարներս շատ ավելի գեղեցիկ են, նուրբ: Դա բավական լուրջ պատմություն է հենց կանացի ներքնաշխարհի մասին:

- Կարծում եմ` նման մոտեցման համար “ֆեմինիստ” որակավորմանը արժանացած կլինես:

- Այո, նման բաներ լսել եմ, բայց բացարձակ համաձայն չեմ ու նույնիսկ շատ չեմ խորանում: Արվեստում ինձ համար առաջնային գործոնը անկեղծությունն է, կարեւոր չէ` ինչ արտահայտչամիջոցով: Արվեստը գնահատելի է այսքանով,  ինչքանով կարողանում է թափանցել, բացել հոգու խորքերը, արտահայտել իսկապես խորին էությունը: Օրինակ, ես ինձ ֆորմալիստ չեմ համարում, որովհետեւ նույն էսթետիկ չափանիշները  կարելի է զոհաբերել հանուն շատ կարեւոր խորքային գաղափարի համար: Կարեւոր է ներքին ներվը` այն ասելիքը, որ շատ կարեւոր է եւ կա, ամենասուր ձեւով հասցնել դիտորդին եւ դրանով մտնել երկխոսության մեջ, փորձել զրուցել նկարչության միջոցով:

- Զրույցներիդ առանցքում ի՞նչ թեմաներ են:

- Կուզեի նորից վերադառնալ այն ազդեցությանը, որ ինձ վրա ունի արվեստի պատմությունը: Շատ եմ սիրում արվեստի գործեր նայել, ահավոր մեծ հաճույք եմ ստանում իմ սիրելի նկարիչների գործերի հետ առնչվելուց: Դրանք այնքան հարազատ են դառնում, որ փորձում եմ ինձ սիրելի թեմաների շուրջ իմպրովիզներ անել:  Օրինակ, շատ եմ սիրում բարոկկոն, մասնավորապես Կարավաջոյին` իր մթությամբ, դրամատիզմով, համարձակությամբ: Նրա թեմայով շատ իմպրովիզացիաներ եմ կատարել ու Վենետիկում կայացած մի բիենալեի մասնակցել: Շատ զիլ կերպար է Կարավաջոն: 2009-ի վերջում նկարածս մի գործում բարոկկոյական կոմպոզիցիայի նմանություն ունեցող ֆիգուրներ են, որոնք նաեւ կիբորգներ են ու թվում է` դասական համերգ է, իրականում ռոք երաժշտություն է հնչում, որովհետեւ այդ գործը սկսելուց մի օր առաջ` հոկտեմբերի երեքին Իէն Գիլլանի հետ էի հանդիպել:):

- Գրեթե բոլոր կտավներումդ ներկա տարօրինակ կենդանի էակները ի՞նչ են խորհրդանշում:

- Իմ գործերում սկսեցին ֆանտաստիկ միջատներ հայտնվել, որովհետեւ հենց այդ դիջիթալ անատոմիայի աշխարհում ուզում էի մի կենդանի էակ ապրեր: Չնայած` ասեմ, որ այդ միջատի կերպարը շատ վաղուց կա իմ նկարչության մեջ, նույնիսկ ուսանող ժամանակ էլի տարբեր նկարներում անընդհատ հայտնվում էին, բայց այն ժամանակ ֆանտաստիկ տեսք չունեին, շատ սովորական էին:):

26

- Նշում ես` “Սեւ, մանուշակագույն կրքեր” շարքով քո նկարչությունը ավելի մարդկային դարձավ: Ինչպե՞ս դա կմեկնաբանես:

- Այս սերիան, ինձ թվում է, ամենաանկեղծն է, կարող է բացահայտել մարդկային կիրքը, սերը, վախը, կապվածությունը, ջերմությունը: Եթե առաջ մտածում էի կիբեռնետիկ աշխարհի թողած ազդեցության, շատ ավելի թեորետիկ արվեստային գաղափարների շուրջ, սկսեցի դրանք արհեստական համարել, մտածել ու ստեղծագործել սովորական, մարդկային, շատ զգացմունքային, շատ կարեւոր թեմաներով:

 - Արվեստում մանուշակագույնն ես նախընտրում, իսկ հագուստի մեջ,  փաստորեն, օգտագործում ես կարմիրը:):

- Չէ, մանուշակագույնն էլ եմ շատ սիրում կրել: Սեւը, կարմիրն ու մանուշակագույնն ինձ համար մեծ էներգետիկ ազդեցություն ունեն: Սեւն էլ է կրքի գույն, մեջը ջերմություն կա: Նկարների մեջ հենց մաքուր սեւ եմ կիրառում, օրինակ, դասականները մաքուր սեւը երբեւէ չեն օգտագործել, իսկ ինձ համար դա է կարեւորը. մաքուր, թվացյալ խամրած սեւի մեջ տեսնել շատ ջերմություն: Կիրքը վերացական գաղափար է. կիրքը, սերը, հետաքրքրությունը կյանքի հանդեպ, այն ներվը, որ մեզ կենդանի է պահում, մղում տարբեր նույնիսկ թվացյալ աննորմալ, աներեւակայելի գործունեության: Իմ շարքով ուզում եմ փորձել ազատագրել իմ մեջ եղած ինչ-որ բաներ, նաեւ այն մարդկանց, ովքեր կհավանեն կամ իրենց համար դա կարեւոր կլինի:

- Թինեյջերներին պատկերող շարք ունես, ինչո՞ւ այս տարիքում քեզ հետաքրքրեց այդ թեման:

- Ինձ շատ է հետաքրքրում թինեյջեր աղջկա կերպարը, ով կանգնած է նոր աշխարհի առջեւ, մեծացել է, լրիվ նոր բաներ է զգում: Սիմվոլիկա եմ տեսնում դրա մեջ. հաղթահարումն է որոշակի հին ստերեոտիպերի, փակվածության, կոմպլեքսների: Այդ պատճառով է թեման ինձ հետաքրքրում: Նաեւ խաղի, չարաճճիության, հումորի գաղափարը կա, որ տեղ-տեղ նույնիսկ գրոտեսկային ինչ-որ բան է կրում. պերսոնաժները ինչ-որ բան են զգում, խենթանում դրանից, գիշերը թողնում իրենց մահճակալն ու սկսում թռնել:): Գործերումս ներկի հետ ավազ էլ է խառնած. ցանկանում էի դրանով զգայականությունն արտահայտել: Կարծում եմ` ես էլ արվեստում նոր բանի առաջ եմ կանգնած, ինչ-որ ասելիքի, ու այս թինեյջերները դրա իլյուստրացիան են հանդիսանում: Ի տարբերություն այս շարքի` “Մանուշակագույն կրքերը” ոչնչի իլյուստրացիա չի հանդիսանում, ուղղակի իսկական կիրքն է:

- Արվեստում սյուրռեալիստական մոտեցումը ի՞նչ է տալիս նկարիչներին առհասարակ:

- Դա տուն, ընտանիք, ազատություն է, երազ, մի հարազատ բան է, որը կա բոլոր մարդկանց մեջ, ուղղակի շատ դեպքերում չի բացահայտվում. մարդիկ խորը պահում են: Սյուրռեալիստական մոտեցումը արվեստում, իրոք, մեծ ազատություն տվեց մարդկությանը` արտահայտելու իր շատ-շատ խորին շերտերը: Որովհետեւ, իսկապես, մարդը շատ խորը ու անբացատրելի էակ է, եւ այն մոտեցումը արվեստում, որը թույլ է տալիս ներթափանցել ենթագիտակցության խորքերը եւ նույնիսկ վիզուալիզացնել դրանք, նվեր է մարդկությանը ու շատ հոգեբանական նշանակություն ունի: Առաջ ավելի չոր, կոնցեպտուալ գաղափարների շուրջ էի մտածում ու նույնիսկ չէի պատկերացնում, որ արվեստում կարող եմ զգացմունքներից խոսել: Մարդու ենթագիտակցական շերտերի բացահայտումն է ինձ հետաքրքրում, գուցե հոգու մերկացում անվանենք, խորին գաղափարի բնութագրում կամ վիզուալիզացիա:

- Ֆլորենցիայի հին պատկերասրահներից մեկում վերջերս “Սիրեկաններ” շարքիցդ աշխատանքներ ես ներկայացրել: Զարմացած եմ, որ եվրոպացիները նկարներիցդ մեկը բովանդակությամբ շատ համարձակ են համարել ու որոշել չներկայացնել:):

- Ցուցահանդեսը հետաքրքիր էր նրանով, որ մասնակցում էինք երեք իտալացի, մեկ իսպանացի նկարիչ եւ ես: Հավանել էին աշխատանքներս, կապվել հետս` գործերս համարելով իրենց կոնցեպցիային համապատասխան: Չորս նկար տարա, թեեւ նախատեսել էի հինգը: Սիրային խոսակցություն ներկայացնող պորտրետների շարք է: Շատ տարօրինակ մի խոսակցություն, որովհետեւ զրուցակիցներն իրար չեն տեսնում: Ես հետո միայն նկատեցի, որ բոլոր նկարներում կերպարների աչքերը փակ են: Լեզուներն էլ խոսակցության եւ էրոտիկայի սիմվոլն են:

- Երեւանում ե՞րբ անհատական ցուցահանդեսով կներկայանաս:

- Հավանաբար գարնանը: Ինձ համար շատ կարեւոր ցուցահանդես է լինելու. կներկայացնեմ վերջին երկու տարիների գործերս, որոնք գրեթե չեն ցուցադրվել, միայն մտերիմներս են տեսել: Ցանկանում եմ նոր ասելիքս ներկայացնել:

- Հիմա ի՞նչ կտավ ես ստեղծում:

- Միաժամանակ երկու նկար եմ նկարում: Մեկում կապույտի մեջ լուսնի շողքերի տակ թինեյջեր աղջիկներից են, մյուսն էլ` “Սեւ, մանուշակագույն կրքեր”-ի մոտիվներով, մթության մեջ պառկած մարդ է. մենություն…

Զրուցեց` Լիլիթ Բաբայանը/Bravo.am/
Լուսանկարները` Կարեն Հովհաննիսյանի /Bravo.am/ եւ Նանա Արամյանի անձնական արխիվից