«Մենք ունենք մի թեթեւ խնդիր. բոլորն ամեն ինչ գիտեն». Արման Փահլեւանյան

Երաժիշտ, երաժշտական պրոդյուսեր Արման Փահլեւանյանի հետ հանդիպեցինք հենց այն օրը, երբ Երեւանում միաժամանակ մի քանի հանրահավաք էր. մարդիկ կանգնած էին տարբեր հրապարակներում եւ տարակարծիք էին, ընտրությունների էին պատրաստվում... Նախապես որոշել էի հիմնականում զրուցակցիս մասնագիտական գործունեությունից խոսել, սակայն պարզվեց, որ իրավիճակը եւ պատերազմի չսպիացող վերքերը մեզ այդ հնարավորությունը դեռ չեն տալիս:  

- Բավական ժամանակ է՝ Մոսկվայում եք ապրում, ի՞նչ զգացողություններ ունեք, Ձեզ արդեն մոսկվացի՞ եք զգում:

- 7 տարի է արդեն, որ Մոսկվայում եմ ապրում: Քիչ չի, բայց շատ էլ չի: Որքան էլ ապրեմ այնտեղ, երբեք չեմ դառնա մոսկվացի: Կա մոսկվաբնակ հայ, չկա մոսկվացի: Ես երեւանցի եմ, բայց ապրում եմ Մոսկվայում: Մեկն ապրում է Լոսում, մյուսը՝ Գելենջիկում, բայց բոլորս հայ ենք: Ինձ համար արտերկրում հոգի չկա բացարձակ, որովհետեւ ես երեւանցի եմ: Չնայած՝ Մոսկվան շատ եմ սիրում: Եթե դու Մոսկվայում մի ժամ ուշ ես արթնանում, օրդ կորում է: Այնտեղ միշտ վազքի մեջ ես, մի քիչ այլ է տեմպը:

- Երկար ժամանակ Հայաստանից դուրս ապրելուց հետո հայրենիք վերադարձած մեր հայրենակիցները մի փոքր դժվար են հարմարվում այստեղի կենսակերպին: Ձեր պարագայում ինչպե՞ս է:

- Ես էլ եմ եկել ու չեմ հարմարվում:

- Ինչո՞ւ:

- Շոգ է:

- Միայն այդքա՞նը:

- Պատերազմից հետո մտածված չէի գալիս: Պատերազմի ժամանակ այնքան մարդ կորցրի, որ չէի կարողանում գալ, ուժ չունեի գալու: Գործերի պատճառով եկա: Դրսում քեզ շրջապատող մարդկանց աշխատում ես ոչինչ ցույց չտալ, բայց ներսդ մեկ է ցավում է: Ընկեր կորցնելը չեմ կարող նկարագրել՝ ինչ է: Չնայած՝ չեմ ուզում որեւէ մեկին առանձնացնել. նրանք բոլորն էին մերը: Նրանցից յուրաքանչյուրն էր մեզ հարազատ, ընկեր: Նրանք մեզ համար էին այնտեղ գնացել: Եթե մենք այսօր այստեղ հանգիստ նստած ենք, դա նրանց շնորհքն է: Բայց որքան էլ շնորհակալ լինենք, միեւնույն է՝ մեր կյանքը շարունակվում է, իսկ իրենցն այնտեղ ընդհատվեց: Որքան երաժիշտ ու դերասան զոհվեց: Հարց է առաջանում՝ ինչի պետք է նրանք զոհվեին, ինչի պետք է չունենայինք պրոֆեսիոնալ բանակ: Կամ ինչի՞ համար են շարունակ մեր բանակի արժեքը գցում: Մենք ունենք բանակ, դադարեցրեք այդ ամենը:

11

Արման Փահլեւանյանը

- Պատերազմի ընթացքում հավատո՞ւմ էիք, որ կարող ենք հաղթել:

- Ոչ: Միայն մի քանի անգամ է մտքովս անցել, որ հնարավոր է, որովհետեւ տեղեր կային, որ իմ ընկերներն ասում էին՝ առաջ են գնում: Մնացած ժամանակ տեղյակ ենք եղել, որ գործերը լավ չեն:

- Տեղյա՞կ եք եղել, թե՞ ենթադրել եք, որ ինչ-ինչ պատճառներով չենք կարող հաղթել:

- 90-ականներին կարողացանք, չէ՞: Չնայած՝ զենք չկար, բայց կար գաղափար, որի շուրջ համախմբվեցին մերոնք: Ամբողջ ժողովուրդը մի գաղափարի շուրջ էր հավաքված:

- Ձեր կարծիքով՝ այս անգամ հաղթելու համար այդ գաղափա՞րն էր պակասում:

- Ոչ: Այս անգամ ներքին դավաճանները շատ-շատ էին, այդ պատճառով էլ մարդիկ այնտեղ խուճապի էին մատնվում: Էլի եմ կրկնում՝ դա իմ կարծիքն է, բայց ես փորձում եմ օբյեկտիվ նայել ամեն ինչին: Ինձ համար ուրիշ բացատրություն չկա: 20 տարվա մշակութային գործիչը, որն անշլագներով ներկայացումներ էր խաղում, հանկարծ իմանում եմ, որ պատերազմում զոհվել է… Իմ մտքում միանգամից հարց է առաջանում՝ ինչի՞ ինքը: Պատերազմը շատ վատ բան է. այն իր կանոններն ունի, բոլորս գիտենք այդ մասին, բայց պատերազմը մշակութային գործչի տեղը չի:

- Պատերազմից հետո մեր հայրենակիցներից շատերը ոչ միայն վատ էին զգում, այլ նաեւ ամաչում էին իրենց երկրի բացթողումների եւ կրած պարտության համար: Դուք ի՞նչ զգացողություններ ունեիք:

- Այն մարդը, որն ամաչում է իր ազգությունից, չգիտեմ էլ՝ ինչ անուն տամ այդպիսիններին: Երբ բարկացած եմ լինում, երբեմն ես էլ եմ ասում՝ անձնագիրս փոխում եմ, վերջ, բայց դա ուղղակի ասում եմ. 7 տարի է՝ Մոսկվայում եմ ապրում, Ռուսաստանի քաղաքացիություն չունեմ եւ մտածված չունեմ: Չեմ ուզում: 50 տարի էլ այնտեղ ապրեմ, մեկ է՝ ես հայ եմ, եւ դա չես փոխի: Մեր տունը Երեւանն է, մենք այստեղ ենք մեզ լավ զգում: Մեր ոտքը պինդ է մեր այս արյունոտ հողի վրա:

- Բազմաթիվ հարցերի շուրջ կարծրատիպային պատկերացումներ ունեինք, որոնք պատերազմից հետո հօդս ցնդեցին: Ձեզ համար ի՞նչ բացահայտումներ եղան:

- Ինձ համար լիքը բան բացվեց, լիքը բան փակվեց ու կորավ, լիքը բան մեռավ: Մի պահ անգամ ես մեռա: Ամեն մեռնողի հետ էինք մեռնում: 90-ականներին փոքր էի, բայց հիշում եմ՝ ամեն օր զիլերով, կամազներով դիեր էին բերում, ես տեսել եմ դա: Տեսնում էի, թե մեզնից ավելի մեծ սերունդն ինչպես է վերանում: Իսկ այսօր այդ թվերին դժվար ծնված երեխեքը գնացին ու էլի պատերազմով վերացան: Հրաշալի, ամենասիրուն սերունդը տարան, վերացրին: Մեծ քանակությամբ տարան ու վերացրին:

- Ո՞վ տարավ:

- Սխալ կառավարությունը ու սխալ բանակցությունները: Այն մարդիկ, ովքեր չկարողացան ճիշտ բանակցել: Պատերազմից շատ բան գիտենք, թե քիչ բան գիտենք, չեմ կարող ասել, բայց հաստատ գիտենք, որ արյունով ազատագրած հողը հենց այնպես հետ չեն տալիս: Շատ կուզեի, որ մեր երկրում ձեւավորվեր պրոֆեսիոնալ բանակ եւ առաջին գիծը պահեն վարձու զինվորականները, ոչ թե անփորձ երեխեքը:

- Բայց որքան էլ զարմանալի է, հենց այդ երեխեքն են այս պատերազմում իսկական հերոսության օրինակ եղել:

- Այո, դա էլ գիտեմ: Դա էլ է զարմանալի. երկու ամսվա ծառայողն ավելի լավ է խրամատ փորել եւ զենք մաքրել, դիրք պահել: Ես այս ամենն ասում եմ իմ ընկերների պատմածով: Ընկերներս հրաշքով են հետ եկել. իրենք պատմում էին, որ այդ 18 տարեկան երեխեքից շատերը կարծես մարտիկ ծնված լինեին, իրոք առյուծի նման են կռվել… Դա այն գիժ սերունդն էր, որ այս երկիրը փոխելու էր, արժեհամակարգ էր փոխելու: Բոլորս ապուշ կտրած նայում էինք այն կադրերը, որտեղ մեր տղաներն էին կռվում: Ես մի բան գիտեմ՝ այն ամենն, ինչ հիմա կատարվում է՝ ընտրություն, իրար ուտել, անհարգալից վերաբերմունք է այդ տղաների հանդեպ:

11

Արման Փահլեւանյանը

- Փոփոխությունների ակնկալիք ունե՞ք:  

- Աստված տա՝ լինեն այդ փոփոխությունները: Բոլորիս ցանկությունն է: Իրավիճակի փոփոխության հնարավորություն հա էլ կա, բայց կարող է ամեն ինչ փոխվել դեպի էլ ավելի վատը:

- Դուք Մոսկվայում եք ապրում, Ձեր մասնագիտական գործունեությունն այնտեղ եք շարունակել, կարող եք հանգիստ ապրել ու չմտածել այս ամենի մասին: Ձեր ինչի՞ն է այս ամենը պետք եւ ի՞նչ է Հայաստանը Ձեզ համար:

- Հայաստանն ինչ կար, այն էլ մնացել է ինձ համար: Ես Հայաստանում տուն առա, ոչ թե Ռուսաստանում, իմ ընտանիքը՝ ծնողներս, այստեղ է: Չեմ տանում Մոսկվա, իրենք չեն ուզում գալ, Հայաստանում են ուզում ապրել: Գիտեն, որ Մոսկվայում էլ նորմալ կապրեն, ոչ թե կգոյատեւեն: Հայաստանից շատ ստեղծագործողներ են գնում...

- Ինչո՞ւ են գնում: Ինքնադրսեւորվելու տարա՞ծքն է փոքր:

- Երեւի: Չեմ մեղադրում նրանց, ինձ էլ չեմ մեղադրում: Չեմ քննադատում իմ երկիրը, չեմ ասում՝ մեղավոր է, որ ես թողել, գնացել եմ: Ես գնացել եմ, որպեսզի առաջ գնամ, չեմ փախչել: Որովհետեւ այստեղ մի այսպիսի բան կա. աստիճանով կարծես բարձրանում ես, բայց գալիս է մի պահ, երբ պատի ես դեմ առնում: Սկսնակն էլ գալիս հավասարվում է քեզ, իսկ դու դեռ տեղում դոփում ես: Իհարկե, բոլորս մի օր հետ ենք գալու. զբոսաշրջիկ ենք դրսում: Անձնագիր, բնակարան, ունեցվածք. եթե քո երկրում չես, ցանկացած պահի կարող են այդ ամենը վերցնել, մի դատարկ պայուսակ տան ձեռքդ եւ ասեն.«Դե, կորիր մեր երկրից»:

- Հե՞շտ է հայերի համար ապրել եւ աշխատել արտերկրում, մասնավորապես՝ Ռուսաստանում:

- Բոլորի տեղը չեմ կարող պատասխանել, կարող եմ իմ ու իմ ընկերների անունից ասել. բոլորս էլ դժվարությամբ ենք աշխատում, բայց այդ աշխատանքը միեւնույն է գալիս է Հայաստան, փակում է մեր այստեղի հիփոթեկները, վարկերը, վերանորոգումը եւ այլն: Եթե կարողանամ այնքան աշխատել, որքան այնտեղ, առանց մտածելու հետ կգամ, այստեղ կաշխատեմ, այստեղ հարկ կտամ, չնայած՝ Մոսկվան շատ եմ սիրում:

11

Արման Փահլեւանյանը եւ Լենա Գեւորգյանը

- Ձեր կյանքի զգալի մասն ապրել եք Հայաստանում, տարբերություն զգո՞ւմ եք՝ ապրել այստեղ եւ ապրել մեգապոլիսում:

- Գոյություն ունի քո հողը եւ այն վայրը, որտեղ դու զբոսաշրջիկ ես կամ ժամանակավոր ես եկել՝ աշխատելու: Այստեղ քնելու տեղ էլ չունենաս, մի տեղ կարող ես քնել, քո երկիրն է, կարող ես մեկի դուռը ծեծել, եւ քեզ գիշերելու տեղ կտան, իսկ այնտեղ չես կարող նման բան անել:  

- Այսինքն՝ մեծ երկրի քաղաքացի լինելը ոչինչ չի՞ փոխում:

- Մեծ երկիրը չի հարցը. դու ինքդ պիտի չդավաճանես քեզ, քո սկզբունքները, քո ով լինելը: Նոր իրողությունը մեզ ուրիշ մարդ է դարձնում: Ես ու իմ ընկերները մեր սկզբունքներին ու ով լինելուն տեր ենք՝ անկախ ամեն ինչից:

- Վերջին դեպքերից հետո երբ եկաք Հայաստան, փոփոխություն զգացի՞ք:

- Ես մի հատկություն ունեմ՝ չգիտեմ լավ, թե վատ, երբ ինքնաթիռ եմ նստում, մինչեւ ինքնաթիռի շարժվելն արդեն քնած եմ: Ինքնաթիռն իջնում է, բոլորը դուրս են գալիս, ես դեռ քնած եմ: Երբեք իմ թռիչքը չեմ տեսել եւ զգացել: Այս անգամ ինքնաթիռ նստելիս դողում էի. այն մարդիկ, ովքեր գալիս էին ինձ դիմավորելու, ովքեր սպասում էին, որ կգամ, որոնց համար ես էի գալիս, չկային: Լինում է, չէ՞, երբ ընկերուհի ես ունենում ու իր հետ մի տեղ ես գնում, հետո երբ մենակ ես գնում, հիշողություններ են արթնանում: Նույնն էլ ընկերության պարագայում է. մտնում ես մի տեղ եւ զգում ես, որ այդ մարդը չկա… Ինքը կարող էր այդտեղ լիներ, պետք է այդտեղ լիներ, բայց չկա: Ունեմ մանկության ընկեր, որը չկա, անհետ կորել է: Աստված էի կանչում, որ գոնե գերի ընկած լինի, իմանանք՝ որտեղ է: Բոլորս ասում ենք՝ մեր միակ հույսն այն է, որ ինչ-որ բան կփոխվի:

- Բայց կան, չէ՞, երկրներ, որոնք այդ ճանապարհն անցել են. հաղթահարել են դժվարությունները եւ բռնել են զարգացման ճանապարհը:

- Ոչ մի երկիր թող մեր երկրից զարգացած իրեն չհամարի... Չմոռանանք, որ աշխարհի ամենալուրջ դեմքերը հայեր են՝ Ազնավուր, Կոմիտաս, Սարյան, հիմա նաեւ Տիգրան Համասյան… Այս անուններն աշխարհին մեր մասին բան են ասում:

- Շարունակո՞ւմ եք հպարտանալ, որ հայ եք:

- Երբեք գլուխս չեմ կախել, միշտ էլ հպարտացել եմ, որ հայ եմ:

- Ռուսաստանի հայերից շատերն ադրբեջանցիների հաղթական պահվածքը եւ չարախնդոցները շատ ծանր են տանում:

- 30 տարի առաջ էլ ադրբեջանցիներն էին ճնշված ման գալիս: Բայց այնտեղ հայերը եւ ադրբեջանցիները մինչ օրս էլ հարաբերություններ ունեն: Չնայած՝ մի սոցիալական հարցում եմ նայել. ադրբեջանցիներին ցույց էին տալիս հայ երեխայի նկար, նրանք ասում էին՝ կմորթեն, կսպանեն, հայերին ադրբեջանցի երեխայի նկար էին ցույց տալիս, ասում էին՝ կտանեն ու կպահեն... Մենք ատելություն չենք քարոզել ոչ մեկի դեմ, մենք մեր մեջ ենք իրար ատում: Իրենց պատմության գրքերի մեջ գրված է, որ հայերը թշնամի են... Հայաստանում էլի կա հրաշալի երիտասարդություն. բոլորը գրագետ են, բանիմաց, աշխատասեր, պիտի թողնենք, որ աճեն, զարգանան իրենց ոլորտներում: Եվ ի վերջո, նրանք պիտի սերունդ տան, այն սերունդը, որն իրապես կփոխի Հայաստանը: Այսօր ճանապարհին տեսանյութ էի նայում. լրագրողը մի կնոջ հարց է տալիս, տիկինն առանց մինչեւ վերջ լսելու, ագրեսիվ տոնով ինչ-որ բան է բղավում՝ էս կանեն, էն կանեն... Այսպիսի խավ էլ ունենք: Բայց այդ տեսակն ամեն տեղ կա. ներքին կուլտուրայի պակաս է:

- Միայն գումարի համար անտաղանդ կամ տարրական ընդունակություններից զուրկ մեկի հետ գործ կանեի՞ք:

- Չէ, երբեք: Դա իմ սկզբունքներին դեմ է: Ավելի շուտ կարող եմ տաղանդավորների համար ամեն ինչ ձրի անել, քան անտաղանդների վրա նույնիսկ փողով 10 րոպե ծախսել:  Եթե կա հնարավորություն գոնե ինչ-որ բան ստանալ, գուցե փորձեմ, հակառակ դեպքում չեմ աշխատի: Աշխատանքը պիտի նաեւ նորմալ վարձատրվի, դա նույնպես կարեւոր է:

- Իսկ աշխատանքում անկե՞ղծ եք: Երբ ինչ-որ բան չի ստացվում, ասո՞ւմ եք:

- Միշտ եմ ամեն ինչ ասում եւ առաջին հերթին ասում եմ իմ ընկերներին: Եթե մեկի համար քո խոսքն արժեք ունի, իրավունք չունես իրեն խաբել: Որովհետեւ, եթե իրեն շարունակ ասես՝ շատ լավ է երգում, ինքն էլ աճել չի ուզենա, կմտածի՝ ամեն ինչ ընտիր է անում:

- Ո՞ւմ հետ է ավելի հեշտ աշխատել, հայերի՞, թե՞ ռուսների:

- Գործում հարաբերություններ շատ քիչ եմ ստեղծում, իսկ եթե ինքնըստինքյան ստեղծվում են, ապա դառնում են երկարատեւ եւ ընկերական հարաբերություններ: Մի քիչ բարդ մարդ եմ, իսկ երաժշտության մեջ երկու անգամ ավելի բարդ կերպար եմ, բայց աշխատում եմ հայերի, ռուսների, վրացիների, հրեաների հետ: Հայերի հետ դժվար չի, ուղղակի մերոնք ճշտապահ չեն:

11

Արման Փահլեւանյանը

- Հայաստանից դուրս մեր համերկրացիներն օգնում են միմյանց, երբ դրա հնարավորությունը լինում է:

- Մի 7 ամիս հետ գնացեք, ամբողջ աշխարհի հայերը պատերազմի օրերին մեկ էին դարձել, բայց երբ ներսում այս ատելությունը տեսնում եմ, թվում է, թե դա միֆ էր:

- Հիմա Ձեզ ի՞նչ երաժշտություն է հուզում:

- Դա այն երաժշտությունն է, որը ես պատկերացնում եմ, բայց դեռ չեմ ստեղծել: Հուզելը ո՞րն է, երաժշտություն կա, որ քեզ վերցնում եւ պատեպատ է տալիս: Որ լսում ես «Լակրիմոզա», Մոցարտ, Բեթհովեն, մտածում ես՝ մարդը ոնց է սա ստեղծել, կարո՞ղ է այսպիսի բան գրել: Երբ հոգեւոր երաժշտություն եմ լսում, շարականներ, նույնիսկ հուղարկավորության ժամանակ, ինձ շեղում է, լրիվ ուրիշ տեղ եմ տեղափոխվում, հետո էլ սկսում եմ մտովի գործիքավորել դրանք: Երաժշտությունը քեզ փոխում է, կարծես դու քո միջից դուրս ես գալիս ու տեղափոխվում ես մի ուրիշ տեղ: Տարիներ առաջ մի քանի տաղանդավոր երեխաների համար որոշեցի անվճար երգ ձայնագրել: Տաղանդավոր էին, բայց չէին կարող վճարել: Մի-մի երգ նրանց նվիրեցի: Դրանից ավելի մեծ հաճույք ստացա, քան մյուս՝ շատ ավելի լավ վճարվող գործերից: Նրանց հետ աշխատանքն էր ինձ հուզում:

- Կարո՞ղ եք սիրել արտաքնապես ոչ գեղեցիկ կնոջը, բայց միայն արտաքնապես:

- Ինձ հետ դեռ նման դեպք չի եղել: Յոկո Օնոն էլ սիրուն չէր, չէ՞, բայց Ջոն Լենոնը սիրում էր նրան: Դա հոգեվիճակ է, չես կարող ասել: Դու չես սիրահարվում կնոջ առանձին որեւէ հատկանիշի՝ տեսքին, ուսերի լայնությանը, ոճին, այլ սիրահարվում ես կոնկրետ այդ կնոջը: Իսկ ինչի՞ համար ես սիրահարվում, չգիտեմ: Եթե մեկը գտնի պատասխանը, թե ինչու է սիրում, հետաքրքրությունը կկորի:

- Իսկ մի՞թե ի սկզբանե չեք ընտրում՝ ինչպիսի բնավորության կնոջ հետ շփվել, թեթեւ, թե բարդ:

- Իր ոլորտում կայացած մարդը, որը կշիռ ունի, չի սիրում, երբ իրեն թելադրում են կամ հետեւում են, քչփորում են: Ուժեղ մարդիկ միշտ իրենցից ուժեղ մարդու են ընտրում: Մի անգամ Արթուր Ջանիբեկյանի վարպետության դասն էի նայում, մի բան ասաց, որը տպավորեց.«Միշտ ձեզնից ուժեղին ընտրեք, որ աճելու տեղ ունենաք»: Երբ գործընկերդ քեզնից խելացի է, դու ուզում ես հասնել իրեն, երբ հասնում ես, տեսնում ես՝ էլի է մի երկու աստիճան բարձրացել, եւ այդպես շարունակ: Իսկ կնոջ պարագայում, ի՞նչ ասեմ, ես սիրում եմ ուժեղ կանանց: Իմ կնոջը ես պիտի ամեն հարցում վստահեմ: Ընտանիքում պիտի լինի հարգանք, հավասարություն եւ վստահություն: Եթե կինն ասում է՝ սա այսպես պետք է անել, ուրեմն՝ պետք է վստահես քո ընտրած կնոջը: Կանայք շատ տղամարդկանցից ավելի խելացի են: Իսկ հայ կանայք ամենաուժեղ կանայք են, որովհետեւ հայ տղամարդուն դիմանալը հեշտ չէ: Բայց ռուս աղջիկներն էլ են գերադասում հայ տղամարդկանց, որովհետեւ իրենց դուր է գալիս հայի տղամարդկային հատկանիշները: Ի դեպ, ռուսների մեջ էլ են շատ տղամարդիկ, որ իրոք տղամարդ են, եւ  շատ են, որ զուրկ են նման հատկություններից:

11

Արման Փահլեւանյանը

-Տարբերություն կա՞ հայ եւ ռուս կանաց միջեւ, թե՞ կանայք ամենուր նման են:

- Տարբերությունները շատ են, բայց, դե, մենք մերոնց լեզուն ավելի լավ ենք հասկանում: Իսկ տարբերությունը զուտ մենթալիտետն է: Ամեն դեպքում մերոնք ավելի զուսպ են եւ մեր մշակույթն են կրում: Բայց ազգի ընդհանուր կուլտուրայի մեջ շատ բաներ կարելի է փոխել: Օրինակ, եթե ամեն մեկը զբաղվի իր գործով, շատ լավ կլինի: Ես քաղաքականությունից կարող եմ խոսել միայն իմ մտերիմների հետ, քաղաքագետի կամ վերլուծաբանի հետ հո չեմ խոսի: Եկեղեցու պատմության մասնագետի հետ չեմ կարող վիճել եկեղեցու պատմության հարցերի շուրջ: Մենք ունենք մի թեթեւ խնդիր. բոլորն ամեն ինչ գիտեն: Երբ իրենց գործով զբաղվեն, կիմանանք՝ ով ինչի համար է պատասխանատու: Մենք մեր բացասական կողմերից ենք սիրում խոսել, բայց դա բնական է. ուրիշ երկրների հետ ի՞նչ գործ ունենք:

- Ձեր մասնագիտությունը Ձեզ ինչպիսի՞ն է դարձրել:

- Մարդու խառնվածքը կապ ունի իր լսած երաժշտության հետ, իսկ մարդու ապրելակերպը կապ ունի լսած երաժշտության եւ դիտած ֆիլմերի հետ: Ես իմ արվեստի մեջ եւ կյանքում անփոփոխ եմ: Ինձ ով տեսնում է, ասում է՝ ա՛, չես փոխվել, բայց ես չեմ էլ ուզում փոխվել: Ուղղակի պատահում է, երբ իմ երաժշտությունն ագրեսիվ է, ես էլ եմ ագրեսիվ, երբ իմ երաժշտությունը բարի է, ես էլի ագրեսիվ եմ… Օրինակ, երբ ասում են՝ ցնդած երաժիշտ, հրաշալի է, շատ լավ է: Հիմա ավելի սուր համեմատություններ են, իհարկե, շրջանառվում. հիմնականում կենդանական աշխարհի հետ են համեմատում (ծիծաղում է,-հեղ,): Ես մեծացել եմ Երեւանում, միշտ եղել եմ դրսում, ունեցել եմ իմ ընկերական շրջապատը, այդ ամենին զուգահեռ եւ դրանից առանձին ունեցել եմ իմ երաժշտությունը: Երբ մեծանում, ձեւավորվում ու կազմավորվում ես, այդ կյանքից վերցնում ես այն, ինչ քեզ պետք է՝ կյանքը շարունակելու համար: Չես բաժանվում այդ ամենից, ուղղակի թողնում ես քո հուշերում: Քո բակի ընկերներն, իհարկե, էլի քո ընկերներն են մնում:

Զրույցը՝ Լենա Գեւորգյանի
Լուսանկարները՝ Էմին Արիստակեսյանի
BRAVO.am

Երգերի գործիքավորումը՝ Արման Փահլեւանյանի