Կարեն Շահգալդյան

“Ջութակը կարծես կենդանի էակ լինի” Մայիսի 10-ին Արամ Խաչատրյանի տուն-թանգարանում տեղի ունեցավ անվանի ջութակահար Կարեն Շահգալդյանի բարեգործական համերգը` նվիրված հանրահայտ կոմպոզիտոր Պյոտր Իլյիչ Չայկովսկու 170-ամյակին: Ջութակահար Կարեն Շահգալդյանը Իսպանիայի Պաբլո Սարսատեի անվան միջազգային մրցույթի, Մստիսլավ Ռոստրոպովիչի անվանական կրթաթոշակի, Դավիդ Օյստրախի կրթաթոշակի, պրոֆեսոր Յուրի Յանկելեւիչի անվան հիմնադրամի դափնեկիր է: Հանդես է եկել «Մոսկվայի Վիրտուոզներ» նվագախմբում: Հանդիսանում է Երեւանի Արվեստների միջազգային փառատոնի գեղարվեստական ղեկավար եւ “Խաչատուրյան Տրիո”-ի անդամ: Կարեն Շահգալդյանը համերգներով ներկայացել է Մոսկվայի Կոնսերվատորիայի մեծ դահլիճում, Նյու Յորքի Քարնեգի Հոլում: Իսկ այսօր Կարենն իր էքսկլյուզիվ հարցազրույցով ներկայանում է Bravo.am-ում: Ի դեպ, Կարեն Շահգալդյանը հանդիպման էր եկել ջինսե տաբատով եւ սպորտային վերնաշապիկով, բայց, միեւնույն է, չափազանց էլեգանտ տեսք ուներ : ) : - Դուք ծնվել եւ մեծացել եք պրոֆեսիոնալ երաժիշտների ընտանիքում, որի ակունքները սկսվում են Ձեր երգահան, ջութակահար եւ դիրիժոր պապիկից: Ձեր հայրը երաժիշտ խմբավար է, մայրը` դաշնակահար: Ձեր կրտսեր եղբայրը նույնպես զբաղվել է երաժշտությամբ: Ունենալով նման գեներ, Ձեր` երաժիշտ դառնալը ճակատագի՞ր, ինչ-որ մեկի մեծ ցանկությու՞ն, թե՞, այնուամենայնիվ, Ձեր ընտրությունն է: - Այն ամենը, ինչով զբաղվում ենք, ինչ-որ չափով արդեն ճակատագիր է: Ամեն արարքը կարծես մեկի կողմից նախապես պլանավորված լինի: Իսկ իմ դեպքում մեծ դեր են ունեցել ծնողներս, որ նման որոշում են կայացրել: Մանկությանս ընթացքում, երբ ինձ մոտ որոշ բաներ ստացվել են, ծնողներս փորձել են խթանել այդ ամենը: Իմ` երաժիշտ դառնալը այս ամենի միակցությունն է: Իսկ ճակատագրին միանշանակ հավատում եմ: Ես հավատում եմ, որ անում ենք այն, ինչ վերստին գրված է, բայց դա չի նշանակում, որ պետք է նստենք եւ սպասենք: Միեւնույն է, պետք է շարունակենք անել այն, ինչ անհրաժեշտ ենք համարում: Բայց արդյունքում կրկին ստացվում է այն, ինչ վերստին գրված էր: Այսպիսով, ստանում ենք բավականին հետաքրքիր եւ երկակի իրավիճակ: - Ձեր կենսագրությունում զգացվում է մայրիկի` Օլգա Շահգալդյանի մեծ ազդեցությունը Ձեր կայացման գործընթացում: Ի՞նչ դեր ունի նա հիմա Ձեր եւ Ձեր ընտանիքի կյանքում: - Ազդեցությունը, անխոս, անփոփոխ է: Իմ կյանքում թե նրա կարծիքը, թե ներկայությունը չափազանց կարեւոր եւ անհրաժեշտ են: Նա այն անձնավորությունն  է, ով միշտ անկեղծ կլինի: Նույնիսկ համերգից հետո, երբ կարծես թվում է, թե ամեն ինչ հաջող է անցել, նա կարող է ասել, որ ամեն ինչ թվացյալի նման հաջող չէր: Ու ինչ էլ որ ասի ու անի, միշտ բարին է ցանկանում ինձ ու իմ ընտանիքին: - Ձեր ուսուցիչները, համագործակցությունը եւ հանդիպումները անվանի երաժիշտների հետ մեծ ազդեցություն են ունեցել Ձեզ վրա: Կառանձնացնե՞ք նրանց, ում ազդեցությունն անփոխարինելի է Ձեր` որպես ջութակահարի կայացման հարցում: - Գիտեք, չեմ կարող առանձնացնել միայն մեկին: Եթե խոսեմ ուսուցիչներիս մասին, իհարկե, պետք է նշեմ պրոֆեսոր Վիկտոր Տրետյակովի անունը, ով դասավանդել է ինձ Մոսկվայի պետական կոնսերվատորիայում հինգ տարի շարունակ: Կատարողական արվեստում նա ինձ համար միշտ վառ օրինակ է եղել: Երբ իր դասարանում էի ուսուցանում, ամբողջովին այլ զգացողություն ունեի, կարծես մի յուրօրինակ մթնոլորտ լիներ: Երաժշտական առումով սա իսկապես անփոխարինելի փորձ էր ինձ համար: Շարունակելով ուսուցիչներիս շարքը` կառանձնացնեմ Մայա Գլեզարովային, ով դասավանդել է ինձ ասպիրանտուրայում: Նրա մոտ անցել եմ դասական ռուսական ջութակի դպրոցը, ինքն անթերի տիրապետում է այդ ամենին եւ սովորաբար նրա մոտ ուսուցանում են երեխաները: Իսկ ինձ մոտ այլ կերպ ստացվեց: Ես արդեն ավարտել էի կոնսերվատորիան եւ համերգներով հանդես եկող ջութակահար էի ու հենց այդ ժամանակ դիմեցի նրան: Գիտակցաբար արեցի այդ քայլը եւ, ինչպես ասում են, «դատարկ նոտաներից» նորից սկսեցի սովորել: Բավականին խիզախ, բայց ինձ համար շատ օգտակար քայլ էր: Ինքս ինձ համար բազմաթիվ բաներ նորից հասկացա ու բացահայտեցի: Այդ ամենը թույլ տվեց ինձ կատարողական այլ մակարդակի հասնել: Ուսուցման ընթացքում բազմաթիվ ուսուցիչներ եմ ունեցել, ովքեր, մի կողմից, շատ էին, բայց մյուս կողմից` յուրաքանչյուրից սովորելու ու նոր բան վերցնելու առիթ եմ ունեցել: Ամենից շատ տպավորվել եմ ամերիկացի ջութակահար եւ դիրիժոր Իեգուդի Մենուխինի հետ ունեցած հանդիպումից: Նրա հետ հանդիպումը կարծես հեքիաթ լիներ: 1996 թվականին ներկա եմ գտնվել իր համերգին, երբ նա Մոսկվայում էր: Իսկ իր կյանքի վերջին երկու տարիների ընթացքում ունեցած համերգներից մեկի ժամանակ ինձ բախտ վիճակվեց ոչ միայն նվագել, այլեւ առանձնազրույց ունենալ իր հետ: Մենք խոսեցինք երաժշտությունից, ջութակի կատարողական արվեստից: Եվ նրա հետ հանդիպման այդ մեկ ժամը շատ մեծ նշանակություն ունի ինձ համար: Չեմ կարող չնշել նաեւ Վլադիմիր Սպիվակովի անունը, ում հետ բախտ է վիճակվել մի քանի անգամ համագործակցել «Մոսկվայի Վիրտուոզներ»-ում: Շատ եմ եղել իր համերգներին ու շատ նրբություններ եմ սովորել իրենից, բազմաթիվ խորհուրդներ ստացել: - Իսկ ինչպե՞ս է տեղի ունենում Ձեր համագործակցությունը երաժիշտների հետ: -  Գոյություն ունի որոշակի ենթակարգ` սուբորդինացիա: Կան մարդիկ, ում ինքս կարող եմ համագործակցության առաջարկ անել: Նրանք կարող են լինել իմ հասակակիցները, ինձնից տարիքով մի փոքր մեծ կամ փոքր, եւ ում հանդեպ քաջություն կունենամ մոտենալ ու շփվել: Բայց երբեք չեմ կարող մոտենալ այնպիսի երաժիշտների, ինչպիսին նույն ինքը Սպիվակովն է, կամ Պլետնյովը, Սոկոլովը: Չեմ կարող պարզապես մոտենալ ու ասել. «Եկեք նվագենք միասին»: Դա մի փոքր անպատշաճ է: Այդ մարդիկ կարող են ինքնուրույն նկատել եւ համագործակցության առաջարկ անել: Այդպիսի առաջարկներ տեղի են ունեցել իմ կյանքում: Այնպես որ, մնում է միայն աշխատել ու սպասել նմանատիպ երջանիկ առաջարկների:: ) - Ձեր կատարողական ռեպերտուարը բազմազան է, սկսած մինչդասական ժանրի շրջանից` Վիվալդի, Բեթհովեն, Մոցարտ, մինչեւ ժամանակակից` Ռավել, Խաչատուրյան: Ո՞ր ստեղծագործությունն եք դեռեւս անհասանելի համարում, որը կարծես երազանք է ձեզ համար: - Անկասկած, կան նման ստեղծագործություններ, բայց խնդիրը կատարողական տեխնիկայի մեջ չէ: Տեխնիկապես հնարավոր է նվագել ցանկացած ստեղծագործություն, դա այնքան էլ բարդ չէ: Ինչպես ասում են, նույնիսկ նապաստակին կարելի է սովորեցնել բալալայկա նվագել: Բայց, օրինակ, մոտակա 15-20 տարիների ընթացքում հաստատ չեմ կատարի Բեթհովենի` ջութակի համար համերգը: Ցանկության դեպքում տեխնիկապես հենց վաղը կարող եմ կատարել այն: Բայց գիտեմ, որ պետք է դիպչեմ դրան որոշակի ժամանակային պաշար հավաքելուց, բազմաթիվ իրավիճակներ վերապրելուց հետո: Կարծում եմ, այդ ստեղծագործությունը չափազանց շատ մտքեր եւ տեղեկություն է պարունակում, որպեսզի կատարեմ այն հիմա: Ու նմանատիպ էլի մի քանի ստեղծագործություններ կան, որոնց դեռեւս չեմ դիպչի: - Իսկ դասական երաժշտության ժանրերից ո՞րն է առավել հոգեհարազատ Ձեզ: - Ինձ ավելի հոգեհարազատ է ռոմանտիզմը: Նախ այդ շրջանում ջութակի համար գրված ստեղծագործությունների թիվն ավելի մեծ է ու ավելի պայծառ, եւ ընդհանրապես, ոչ միայն երաժշտության մեջ, ռոմանտիզմի շրջանը ինձ ավելի հոգեհարազատ է: - Եթե պետք լիներ ինքնաարտահայտվել, ցույց տալ Ձեր էությունը, հոգին, ո՞ր կոմպոզիտորի օգնությանը կդիմեիք: - Դժվար հարց է ու դժվար է ինքս ինձ գնահատել:  Չեմ կարող միանշանակ պատասխան տալ, իր աշխարհընկալմամբ երեւի թե ինձ ավելի հոգեհարազատ է Բրամսը: Հաստատ ավելի հոգեհարազատ է Բրամսը, քան Բարտոքը: - Շատ քչերին է բախտ վիճակվում նվագել Անտոնիո Ստրադիվարիուսի ջութակով: Դուք այն եզակի հաջողակներից եք, ում ընձեռվեց այդ հնարավորությունը: Կպատմե՞ք` դա ինչպես ստացվեց: - Դժբախտաբար, արդեն մի քանի տարի է, ինչ Ստրադիվարիուսի ջութակով չեմ նվագում: Ստրադիվարիուսի ջութակը շատ լավ գործիք է, այն պետական հավաքածուի սեփականությունն է: Շատ բարդ է ստանալ դրա օգտագործման թույլտվությունը: Պետք է ներկայացնել որոշակի փաստաթղթերի փաթեթ, հետեւել մի շարք պայմանների, մուծել բավականին մեծ գումար վարձակալության եւ ապահովագրության համար: Ի լրումն ասեմ, որ պետական հավաքածուի քաղաքականությունը թույլ չի տալիս երաժշտական որեւէ գործիք տրամադրել երկար ժամանակով: Երաժշտական գործիքը տրամադրվում է համերգից մեկ շաբաթ առաջ, ինչն իսկապես մեծ սխալ է, քանի որ գործիքը երաժշտի, իր մարմնի լիարժեք մասն է, նա պետք է ընտելանա, հարազատանա գործիքի հետ: Ի դեպ ասեմ, որ դա գործիքի համար էլ է օգտակար, որովհետեւ այն չի կարող մնալ դարակում եւ իր “աստեղային” ժամին սպասել, այն պետք է մշտապես օգտագործվի: Այն ժամանակահատվածում, երբ Ստրադիվարիուսի ջութակով էի նվագում, այն արդեն հարազատ էր դարձել ինձ համար: Առաջին կես տարին ես փորձում էի ընտելանալ իրեն: Ինքն էլ ինձ: - Իսկ այժմ ի՞նչ ջութակով եք նվագում: - Այն իտալացի է, բավականին լավ գործիք է` ստեղծված 20-րդ դարի սկզբում, Գվարներիի ընդօրինակն է: Այս ջութակի հետ կարելի է բարձր նպատակներ դնել, նվագել բավականին բարդ համերգներ նվագախմբի հետ, բայց, իհարկե, այն որոշակի սահմանափակումներ ունի` կապված իր պոտենցիալի հետ: Լավ գործիքը, մի կողմից, օգնում է քեզ, մյուս կողմից` ավելի շատ պահանջներ ներկայացնում իբրեւ լիիրավ խաղընկեր, զրուցակից: Ստրադիվարիուսի ջութակի համեմատ ավելի պարզ գործիքը, ինչպիսին, օրինակ, իմն է, այնպիսին է, ինչպիսին կա, քո հնարավորությունների չափով ինչ որ անում ես, դա էլ ստացվում է, բայց իր կողմից այն չի տրամադրում որեւէ լրացուցիչ գույն, առավելություն: - Այնքան ջերմ եք խոսում ջութակի մասին, այն կարծես Ձեր ընտանիքի անդամը լինի: Ի դեպ, նկատեցի, Ձեր ջութակի տուփի մեջ դրված են Ձեր ընտանիքի անդամների նկարները: - Այո, ճիշտ եք, դա հին ավանդույթ է ու ոչ միայն իմ սովորույթն է: Ջութակի տուփը կարծես շարժական տուն լինի: - Իսկ պատահե՞լ է, որ ջութակը խանդ առաջացնի : ): - Ոչ, գործը դրան չի հասել : ), բայց ջութակը հաստատ կարծես կենդանի էակ լինի: - Բայց ինչու՞ ընտրեցիք հենց ջութակը: - Երեւի մանկությանս ընթացքում ջութակն է գերել ինձ: Հավանական է, որ ծնողներիս ընտրությունը մեծ դեր է ունեցել, որովհետեւ չեմ կարողանում մտաբերել, որ ինքնուրույն ընտրած լինեմ: - Բեմում, աֆիշներում, ամսագրերի շապիկներին, պարզապես համերգներին, զբոսնելիս կամ սրճարաններում Դուք միշտ շատ պատկառելի, հեղինակավոր, ավելի դասական տեսք ունեք: Զարմանալի է, բայց փաստորեն հնարավոր է հանդիպել Ձեզ նաեւ ջինսե տաբատով : ) - Երեւի ես այն եզակի մարդկանցից եմ, ով վերջերս է ջինսե տաբատ ձեռք բերել, ավելի կոնկրետ` հինգ տարի առաջ : ): Ի դեպ, ջինսերով էլ հնարավոր է հեղինակավոր տեսք ունենալ եւ անպատեհ տեսք ունենալ կոստյումով: Հազվադեպ, բայց պատահում է, որ ջինսե տաբատ եմ կրում: Իրականում ինձ շատ է դուր գալիս կոստյումային, փողկապային ոճը, բայց, իհարկե, անհնար է եւ սխալ 24 ժամ շարունակ այդ ոճում գտնվել: - Իսկ ինչպե՞ս եք վերաբերվում «համերգային դրես-կոդ» կոչվածին: - Երեւի ծիծաղելի կհնչի, բայց ես դեռ հիշում եմ այն ժամանակները, երբ համերգի էին գալիս փոխովի կոշիկներով: Կարծում եմ, որ դա լիովին ճիշտ է: Կարող եմ հավաստիացնել, որ հագուստն օգնում է ընկալել երաժշտությունը: Ափսոս, որ Հայաստանում համարյա թե լիովին կորցրել ենք հագնվելու կուլտուրան, բայց ժամանակին ունեինք: Ցանկացած գործողություն պատասխանատվություն եւ պարտավորվածություն է պարունակում: Ուրեմն, ցանկացած համերգ հաճախելիս պետք է հետեւել որոշակի օրենքների, “դրես-կոդի”: Մարդ հիմար տեսք կունենա, եթե, ակտուալ օրինակ բերեմ, հաճախի «Deep Purple» ռոք-խմբի համերգը սմոքինգով կամ ֆրակով եւ անշարժ նստի, չէ՞ որ ռոքը ֆիզիկապես լիցքավորում է մարդուն, եւ հակառակը, սխալ է եւ տգեղ հաճախել դասական համերգ ջինսե հագուստով: Ի դեպ, «Deep Purple» խմբի համերգին ներկա չեմ գտնվելու, «Խաչատուրյան Տրիո»-ի հետ մեկնում ենք հյուրախաղերի` Անգլիա : ): Էլ չեմ ասում, որ չափազանց անպատեհ է, երբ հանդիսատեսը չի անջատում բջջային հեռախոսը, խոսում, քայլում է կատարման ընթացքում կամ ժամանակից շուտ հեռանում է դահլիճից: Դա էլեմենտար պահելաձեւ է, որ կերտում է նաեւ մարդու ներաշխարհը, բայց շատերն անտեղյակ են դրանից: - Խոսեցինք ռոքից. ի՞նչ եք լսում բացի դասական երաժշտությունից եւ ո՞ր երաժշտական ժանրն է իրենից արժեք ներկայացնում: - Ցանկացած լավ, որակով երաժշտություն արժեքավոր եւ հետաքրքիր է ինձ համար: Ինչպես լինում է վատ դասական երաժշտություն, այնպես էլ կարող է լինել լավ ոչ դասական երաժշտություն: Լսում եմ հենց նույն վերոհիշյալ “Deep Purple”, “Pink Floyd” խմբերը: Բայց կարելի է ասել` լինի դա ռոք, ջազ կամ փոփ, միեւնույն է, հիմքում ընկած է դասականը: - Իսկ հնարավո՞ր է` 20-30 տարի անց տեսնենք Կարեն Շահգալդյանին այլ ժանրում, միգուցե համագործակցության տեսքով: - Կախված է առաջարկից: Ամեն ինչ կարող է տեղի ունենալ: Խնդիրը որակն է: Իհարկե, մեծ դժվարությամբ եմ պատկերացնում իմ համագործակցությունը փոփ ժանրում, բայց… ամեն ինչ հնարավոր է: Ինձ ավելի հոգեհարազատ է Ֆրեդի Մերքուրիի եւ Մոնսերաթ Կոբալյեի համագործակցությունը: Մոնսերաթը ներկայացավ իր` օպերային, իսկ Ֆրեդին իր ֆանտաստիկ ռոքային ոճում: Իսկ այն, ինչ արեց, օրինակ, Լուչիանո Պավարոտին` համագործակցելով փոփ ժանրի ներկայացուցիչների հետ, մի փոքր այլ էր, տվյալ դեպքում նա օգտագործում էր իր անունը, բայց օպերայի հետ այդ ամենը ոչ մի ընդհանրություն չուներ: - Ինչպե՞ս եք վերաբերում մրցակցությանը երաժշտության մեջ: - Խնդիրն այն է, որ այնքան էլ չեմ հասկանում եւ հավատում, որ երաժշտության մեջ կա մրցակցություն: Մեր “սպորտաձեւը”, հավանաբար, ամենասուբյեկտիվն է աշխարհում, քանի որ մեկին կարող է դուր գալ քո կատարումը, մյուսին` ոչ: Ոչ մի չափանիշ գոյություն չունի, որ հնարավոր լինի ասել` ինչու մեկը ճիշտ է, մյուսը` սխալ: Կարելի է ասել` տաղանդավոր է երաժիշտը, թե ոչ, բայց նույնիսկ դա կարող է ժխտվել: Անհնար է համաձայնության գալ, թե ինչով է տվյալ երաժշտի տաղանդը գերազանցում մյուսին: Իսկ տեխնիկական պահը սպորտի նման է, վազեցիր կամ ընկար, նվագեցիր կամ ոչ, մնացածն արդեն սուբյեկտիվ է: Իսկ մրցակցության ամերիկյան նշանակությունը, որ չափվում է հոնորարի չափով եւ տարվա ընթացքում ունեցած համերգների քանակով, բացարձակապես չի համոզում ինձ: 21-րդ դարում բիզնեսը բավականին խանգարել է երաժշտությանը, բայց, իհարկե, հասկանում եմ, որ այն կարծես հաջողության չափանիշն է դարձել: Եթե երաժիշտը ձգտում է երաժշտությամբ զբաղվել` գումար աշխատելու համար, արվեստն արդեն երկրորդական պլանում է հայտնվում: Եվ առաջնորդները, ում կարելի է հավասարվել եւ հետեւել, օրեցօր պակասում են: - Շատ հանգիստ, հավասարակշռված եւ լրջամիտ տեսք ունեք: Ի՞նչը կարող է Ձեզ հունից հանել: -  Ինձ հունից հանում է գռեհիկության ցանկացած դրսեւորում, կարծում եմ, դա անթույլատրելի է: Անազնվությունը եւ սուտը, որը ես ակնհայտ տեսնում եմ: - Ե՞րբ եք Ձեզնից դժգոհ լինում եւ արդյոք հաճա՞խ: - Իհարկե, պատահում է, երբեմն ինձ դուր չի գալիս անվստահությունը ու ալարկոտությունը: - Ձեր կինը` Յանան, մասնագիտությամբ դիզայներ է, Դուք` երաժիշտ: Ո՞ր թեմաներն են ձեզ միավորում եւ որո՞նք են տարաձայնություններ առաջացնում: - Երջանիկ եմ, որ կնոջս հետ ցանկացած թեմայով կարող ենք շատ երկար եւ հիմնովին զրուցել: Ինչպես ասում են, մենք ծիծաղում ենք միեւնույն երեւույթների վրա, հումորը նույն կերպ ենք ընկալում, շարունակում ենք մյուսի կողմից սկսած արտահայտությունը: Մենք միեւնույն ալիքի վրա ենք: Այո, մեր մասնագիտությունները տարբեր են, բայց միգուցե մեզ օգնում է այն, որ երկուսս էլ արվեստի ոլորտում ենք ստեղծագործում: Ես կտրականապես դեմ եմ զույգերին, որ նույն մասնագիտությունն ունեն, ինչպես ասել է հիասքանչ դերասան Ռիչարդ Բարթոնը. “Եթե ամուսնանում են երկու դերասաններ, հայելու պատճառով վեճ է առաջանում”: Բայց ոլորտը ցանկալի է, որ նույնը լինի, որպեսզի հետաքրքրության եզրերը հատվեն ու նման լինեն: - Ու՞մ պատրաստած ուտեստներն եք նախընտրում` մայրիկի, թե՞ Յանայի: - Այսպիսի հարց դեռ չէր եղել : ): Երբ մենք ծանոթացանք, Յանան համարյա ոչինչ պատրաստել չգիտեր: Բայց շատ արագ սովորեց` հայ բարեկամները օգնեցին: Իսկ մայրս միշտ է համեղ պատրաստել ու տանը միշտ լավ սեղան ենք ունեցել: Հայկական ավանդույթներն ընտանիքում պահպանվում են: Ես գուրման եմ ու քաղցրակեր: Ստեղծագործական ոգին խոհանոցում եւս շատ կարեւոր է: Բոլորն էլ կարող են խոհարարական գիրք գնել, բայց բաղադրամասերի համադրության հմտությունը, որ ինչ որ անկրկնելի ուտեստ ստացվի, ստեղծագործ ոգի է պահանջում: Նույնը կարելի է ասել երաժշտական գործիքներ պատրաստող վարպետների մասին: Ընդօրինակները լիովին տարբերվում են օրիգինալներից հենց այդ հմտության բացակայության պատճառով: - Գործունեություն եք ծավալում Ռուսաստանում, այստեղ` Հայաստանում, համերգներ, հյուրախաղեր, բարեգործական ծրագրեր, ընտանիք: Ինչպե՞ս եք հասցնում այդ ամենը: - Դժբախտաբար, երեխաներիս հետ քիչ եմ ժամանակ անցկացնում, զբոսնում ենք, աղջկաս հետ կարուսել ենք գնում, նա շուտով 4 տարեկան կդառնա եւ արդեն այնքան տարբեր բաներով է հետաքրքրվում: Հաճախ ներկա է գտնվում համերգներիս ու հանգիստ, մեծ ուշադրությամբ ունկնդրում է ինձ: Շատ լավ խոսում է հայերեն եւ ռուսերեն, ի դեպ հայերեն խոսել ինձ էլ է սովորեցնում : ): Հիմա անգլերեն է սովորում: Այնպես է ստացվել, որ համատեղում ենք երկու քաղաքների կյանքը, եւ անպայման պլանավորում եմ համերգային գործունեությունս եւ զբաղվածությունս: Վերջին երեք տարում ակտիվ գործունեություն եմ ծավալել Հայաստանում` հիմնականում «Խաչատրյան Տրիո»-ի (Արմինե Գրիգորյան, Կարեն Քոչարյան) հետ միասին: Բացի հյուրախաղերից, լայն գործունեություն ենք ծավալել Հայաստանում: Տարվա ընթացքում անպայման մի քանի համերգներով ներկայանում ենք Երեւանում, մոտ 20 բարեգործական համերգներով այցելում ենք Հայաստանի մարզեր: Բարեգործական համերգները մեր ի սկզբանե ընտրված քաղաքականությունն է, որպեսզի ցանկացած մարդ, ով սիրում է դասական երաժշտություն, հնարավորություն ունենա ներկա գտնվել համերգին: Մեծ թվով հանդիսատես ունենք մարզերում, որտեղ նաեւ վարպետության դասեր ենք կազմակերպում, պարապում ենք երեխաների հետ. դա առանձին պատմություն է: Այնքան շատ են տաղանդավոր երեխաները, բայց իրավիճակը հետագա զարգացման համար ահավոր է: Կարելի է ասել` այնտեղ անհնար է որեւէ կերպ առաջ գնալ: Վերջերս Վանաձորում հանդիպեցինք մի տաղանդավոր աղջկա, ով ջութակ ու դաշնամուր է նվագում, ու հավատացեք, չեմ կարող ասել, թե որ գործիքն ընտրի, նա նաեւ բանաստեղծություններ է ասմունքում: Տաղանդավոր մարդ, մի խոսքով, ով արդեն պետք է սկսի լուրջ պարապել` ճաշակ, ինտելեկտ զարգացնելու համար: Իսկ դրա համար նրան անհրաժեշտ են օրինակներ, համերգներ, որոնք շատ քիչ են կազմակերպվում Վանաձորում: Փորձում ենք օգնել այդպիսի երեխաներին: Բայց մեր հնարավորությունները եւս սահմանափակ են, բիզնեսի եւ պետության ուշադրությունը դասական երաժշտության հանդեպ բավարար չէ, այն կարծես բացակայում է: Իհարկե, կան հովանավորներ, բարձրաստիճան անձիք, ովքեր օգնում եւ սատարում են, սակայն նրանք քիչ են: Ի դեպ, մենք եւս մտադիր ենք օգնել Գյումրիի թիվ 6 երաժշտական դպրոցի շենքի վերակառուցմանը: - Ե՞րբ եք մեկնում: - Մի քանի օրից «Խաչատուրյան Տրիո»-ի հետ մեկնում ենք հյուրախաղերի` Բուլղարիա: - Եթե ինքներդ Ձեզնից հարցազրույց վերցնեիք, ի՞նչ հարց կհղեիք եւ ինչպե՞ս կպատասխանեիք: - Հետաքրքիր է : ): Գիտեք, երեւի թե ինքս ինձ որպես զրուցակից չեմ հետաքրքրում: Ինչպես Վլադիմիր Պոզները իր հաղորդման վերջում միշտ հարցնում է. “Եթե օրերից մեկ օր Աստծո առաջ կանգնեք, ի՞նչ կհարցնեք նրան”: Ու բոլոր հյուրերը գալիս են ու պատասխանում: Հետո գալիս է Ժվանեցկին ու ասում. “Գիտեք, երբ ես հանդիպեմ Աստծոն, իբրեւ դաստիարակված անձնավորություն կսպասեմ, որ առաջինն ինքն ինձ հարց հղի: : ) Ես էլ դեռ պատրաստ չեմ ինքս ինձ հարց հղել: Չորս ամիս առաջ Կարեն Շահգալդյանը երկրորդ անգամ հայր է դարձել. ծնվել է նրա որդին` Մարքը: Bravo.am-ը ջերմորեն շնորհավորում է Կարենին եւ իր տիկնոջը : ): Զրուցեց Լենա Գեւորգյանը /Bravo.am/ Լուսանկարները` Կարեն Շահգալդյանի անձնական արխիվից